عمر هارد دیسک یکی از مهمترین عواملی است که میتواند بر صرفه جویی در هزینه ها تأثیر بگذارد. امروزه، هارد دیسک ها بخصوص هارد هارد اکسترنال بعنوان یکی از اساسی ترین قطعات سخت افزاری برای ذخیره سازی اطلاعات شخصی و حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند. با افزایش وابستگی به فایلها، راه های افزایش طول عمر هارد وجود دارد که با رعایت آنها می توانید از خرابی زودرس جلوگیری کنید و عملکرد بهتری از دستگاه خود دریافت کنید. این مقاله به شما در تشخیص طول عمر مفید هارد کمک میکند، و همچنین راه های جهت افزایش طول عمر هارد را بررسی میکنم.
هارد دیسکها در انواع مختلفی مانند HDD، SSD، اینترنال و اکسترنال عرضه میشوند که هرکدام کاربردها و مزایای خاص خود را دارند. اگر قصد خرید هارد دیسک دارید، پیشنهاد میکنیم برای بررسی و انتخاب اکسترنال به صفحه خرید هارد اکسترنال و برای انتخاب و بررسی اینترنال به صفحه خرید هارد اینترنال بروید.
هر کدام از این دسته بندی هارد ها با هم فرق میکنند یعنی مثلا: طول عمر هارد SSD با طول عمر هارد HDD متفاوت هست، با ما همرا باشید تا به راحتی تشخیص عمر هارد خود را انجام دهید.
هارد دیسک های ساخته شده توسط برندهای معتبر معمولا دوام و کیفیت بالاتری دارند. انتخاب برندهای شناخته شده مانند Seagate، Western Digital یا Samsung میتواند ریسک خرابی های زودهنگام را کاهش دهد و به طبع طول عمر هارد های این برند ها هم بیشتر خواهد بود.
دمای بالای محیط و عدم وجود تهویه مناسب یکی از عوامل اصلی کاهش طول عمر هارد دیسک است. برای جلوگیری از این مشکل: 1- از خنک کننده های قوی برای کیس کامپیوتر استفاده کنید. 2- هارد دیسک اکسترنال را در محیط های گرم قرار ندهید.
اجرای برنامه های سنگین و عدم توجه به استراحت دادن به هارد می تواند به مرور زمان باعث فرسایش آن و در نهایت کاهش طول عمر هارد شود. تعادل بین استفاده روزانه و خاموش کردن سیستم در ساعات غیر ضروری، طول عمر هارد را افزایش میدهد.
دمای مناسب برای هارد دیسک HDD از 35 تا 50 درجه سانتی گراد میباشد، این درجه نقش حیاتی در حفظ عملکرد و عمر هارد دیسک ایفا میکند.
بازه بهینه: 35 تا 50 درجه سانتی گراد
حداکثر مجاز: 60 درجه سانتی گراد
دمای کمتر از 35 درجه نیز برای هارد مکانیکی مشکل ساز نیست، اما کارکرد در دماهای پایین تر از 5 درجه ممکن است موجب سفت شدن روان کننده ها و ایجاد اختلال در عملکرد شود. برای کاهش آسیب های ناشی از گرما، اقدامات زیر را انجام دهید:
دمای مناسب برای SSD ها از 30 تا 45 درجه سانتی گراد هست. SSDها مقاومت بیشتری به گرما دارند، دمای بالا ممکن است به چیپ های حافظه و کنترلر آسیب برساند و عمر آنها را کاهش دهد.
بازه بهینه: 30 تا 45 درجه سانتیگراد
حداکثر مجاز: معمولاً تا 70 درجه سانتیگراد (بسته به مدل)
راه حل مدیریت دمای مناسب :
1- خنک کننده ها و فنها: استفاده از فن های خنککننده باکیفیت در کیس یا خنک کننده های جداگانه برای هارد دیسک های اکسترنال، تاثیر بسزایی دارند.
2- جلوگیری از گرمای محیط: هارد را دور از نور مستقیم خورشید و در محیط های خنک نگه دارید.
برخورداری از شرایط فیزیکی مناسب میتواند مانع آسیب های جبران ناپذیر به هارد شود در نتیجه منجر به افزایش طول عمر هارد میشود
محافظت از هارد اکسترنال: استفاده از کیفهای ضربه گیر برای حمل و نگهداری هارد اکسترنال الزامی است.
ثابت نگه داشتن هارد اینترنال: اطمینان حاصل کنید که هارد اینترنال در کیس کامپیوتر به درستی نصب شده و از پایه های ضد لرزش استفاده میشود.
دیفرگمنت یکی از روشهای مهم برای بهینه سازی عملکرد هارد HDD است.
چرا دیفرگ برای SSD مناسب نیست؟ دیفرگمنت در SSD به دلیل معماری آن ضروری نیست و حتی میتواند باعث فرسایش سریعتر حافظه شود.
مزایای دیفرگمنت HDD: این فرآیند میتواند کارایی هارد دیسکهای مکانیکی را بهبود بخشد و از ایجاد سکتورهای خراب جلوگیری کند.
مطالعه بیشتر : چه زمانی باید هارد دیسک خود را تعویض کنیم؟
1- استفاده از فناوری TRIM : این ویژگی به پاک کردن داده های غیر ضروری کمک می کند و عملکرد هارد را بهینه نگه میدارد.
2- کاهش نوشتن بیش از حد : استفاده از SSD برای عملیات پرحجم نوشتن، مانند رندرینگ یا دانلود سنگین، میتواند طول عمر آن را کاهش دهد.
1- اجتناب از شوک مکانیکی: به دلیل ساختار مکانیکی، هارد HDD به ضربات و تکان های شدید حساس است.
2- خاموش کردن ایمن سیستم: خاموش کردن نادرست کامپیوتر می تواند باعث سکتورهای خراب شود.
تشخیص طول عمر مفید هارد دیسک میتواند به شما کمک کند تا از مشکلات احتمالی قبل از بروز خرابی های جدی جلوگیری کنید.
هر هارد دیسک بهطور معمول یک عمر مفید مشخص دارد که بهطور متوسط بین 3 تا 5 سال است. نرم افزارهای مانیتورینگ سلامت مثل CrystalDiskInfo میتوانند تعداد ساعت هایی که هارد دیسک شما در حال کار بوده است را نشان دهند. اگر این زمان زیاد باشد، احتمالا هارد شما به پایان عمر مفید خود نزدیک شده است.
در ادامه به چندین نرم افزار رایج برای ارزیابی طول عمر هارد دیسک معرفی کرده ایم.
نرمافزارهای مختلفی برای مانیتورینگ وضعیت سلامت هارد یا تست سلامت هارد وجود دارند که میتوانند اطلاعات دقیقی درباره سلامت فیزیکی و عملکردی هارد دیسک به شما بدهند. این برنامه ها معمولا از
پروتکل S.M.A.R.T (Self-Monitoring, Analysis, and Reporting Technology) برای بررسی وضعیت هارد استفاده میکنند. برخی از این نرم افزارهای رایج عبارتند از:
CrystalDiskInfo: این نرم افزار اطلاعات دقیق و جامعی در مورد وضعیت سلامت هارد دیسک از جمله دما، تعداد ساعت های استفاده، تعداد سیکل های راه اندازی و بسیاری دیگر را نشان میدهد.
HD Tune: این ابزار میتواند عملکرد هارد، خطاها، و پارامترهای S.M.A.R.T را گزارش کند.
SMART Utility: به شما امکان میدهد اطلاعات دقیق تری در مورد وضعیت کلی هارد دیسک به دست آورید.
پروتکل S.M.A.R.T اطلاعاتی از وضعیت هارد دیسک در اختیار شما قرار میدهد که میتواند به شما کمک کند تا نشانه هایی از خرابی ناگهانی را شناسایی کنید. برخی از مهم ترین پارامترهایی که باید بررسی شوند عبارتند از:
Reallocated Sectors Count: این پارامتر نشان دهنده تعداد سکتورهای خراب است که بطور خودکار تعویض شده اند. هر چه تعداد این سکتورها بیشتر باشد، هارد دیسک در معرض خرابی قرار دارد.
Spin-Up Time : مدت زمانی که هارد دیسک برای شروع به چرخیدن نیاز دارد. افزایش این زمان میتواند نشانه ای از فرسودگی باشد.
Seek Error Rate: این پارامتر نشان دهنده خطاهای موجود در فرآیند جستجو و دسترسی به داده ها است. افزایش خطاها میتواند به مشکلات جدی منجر شود.
بررسی دمای هارد دیسک : دمای هارد دیسک میتواند تأثیر زیادی بر طول عمر آن داشته باشد. هاردهایی که بهطور مداوم در دمای بالا کار میکنند، احتمال خرابی آنها بیشتر است. اگر دمای هارد دیسک به طور مداوم بالاتر از 50 درجه سانتیگراد باشد، ممکن است نشانهای از مشکلاتی مانند سیستم خنککننده ناکافی باشد.
شنیدن صداهای غیرمعمول : اگر هارد دیسک شما صداهای غیرمعمول مانند صدای تق تق یا زوزههای بلند تولید کند، این میتواند نشاندهنده مشکلات مکانیکی در قطعات داخلی هارد باشد. صدای غیرعادی معمولاً به دلیل فرسودگی قطعات داخلی مانند بازوی خواندن و نوشتن یا دیسکها ایجاد میشود.
بررسی عملکرد هارد دیسک : کاهش ناگهانی در سرعت خواندن و نوشتن دادهها میتواند نشانهای از کاهش عمر هارد دیسک باشد. اگر عملکرد هارد شما بهطور محسوس کاهش یابد، احتمالاً هارد شما در حال فرسایش است.
مطالعه بیشتر : مدیریت فضای ذخیره سازی
چک کردن سلامت فایل های سیستم نیز میتواند اطلاعات مفیدی در مورد هارد دیسک به شما بدهد. برای این کار میتوانید از دستور chkdsk
در ویندوز استفاده کنید:
1- در منوی استارت، “cmd” را تایپ کنید و Command Prompt را باز کنید.
2- دستور chkdsk C: /f
را وارد کنید (جایگزین “C:” با درایو مورد نظر)
3- ویندوز شروع به بررسی مشکلات موجود در هارد دیسک خواهد کرد.
خیر، SSD به دلیل ساختار خاص خود نیازی به دیفرگمنت ندارد. حتی این کار ممکن است باعث کاهش عمر آن شود.
استفاده از خنککننده ها، تهویه مناسب کیس و دوری از محیط های گرم به کاهش دمای هارد کمک میکند.
در صورتی که هارد در محیطی مناسب (بدون رطوبت یا دمای بالا) نگهداری شود، مشکلی ایجاد نمیشود.
نرم افزارهای رایگانی مانند CrystalDiskInfo و Hard Disk Sentinel می توانند اطلاعات جامعی درباره سلامت هارد ارائه دهند.
هزینه خرید بستگی به نوع هارد SSD یا HDD و ظرفیت مورد نظر دارد. معمولا برندهای معتبر قیمت بالاتری دارند، اما دوام بیشتری نیز ارائه میدهند.